filtr akwarystyczny, @Akwarium§, Akwatarium żółw
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Wst�p.Decyduj�c si� na zakup ��wia, musimy te� dokona� wyboru odpowiedniego filtra, kt�ry b�dzie dba� o czysto�� wody w akwaterrarium. W sklepach zoologicznych jest bogaty wyb�r filtr�w r�nych firm, ich rodzaj�w i wielko�ci. Jednak zanim podejmiemy ostateczn� decyzj�, prosz� przeczyta� te kilka s��w, w kt�rych postaram si� opisa�, jak� one pe�ni� rol� w akwaterrarium i na jakiej zasadzie dzia�aj�. Amoniak, powstaj�cy z rozk�adu odchod�w ��wia i resztek pokarmowych zalegaj�cych w zbiorniku jest bardzo truj�cy dla prawie wszystkich organizm�w �ywych, a wi�c dla Naszego ��wia tak�e. Jest on r�wnie� powodem przykrego zapachu, jaki wydobywa si� ze zbiornik�w bez odpowiedniej filtracji lub, w kt�rych filtr �le funkcjonuje. Dodatkowo woda robi si� m�tna, a ca�e akwaterrarium sprawia wra�enie zaniedbanego, co mi�dzy innymi �wiadczy o tym, jakimi jeste�my opiekunami mieszkaj�cych tam stworze�. Rozk�adaj�ce si� w nim resztki jedzenia, kt�re pozostaj� najcz�ciej po karmieniu, tylko pog��biaj� ten stan, co prawdopodobnie bez Naszej dalszej interwencji doprowadzi do swojego rodzaju "katastrofy".Zasada dzia�ania filtra, i jego rola w akwaterrarium.Filtr akwarystyczny spe�nia podw�jn� rol�. Pierwsza to filtracja mechaniczna, gdzie odpowiedzialna za ni� jest zazwyczaj g�bka lub w��knina, kt�rej najcz�stszym zadaniem jest wychwytywanie drobnych i nieulegaj�cych biodegradacji zanieczyszcze�. Ma�e filtry wewn�trzne sk�adaj� si� z samej g�bki, kt�ra opr�cz wspomnianej wy�ej funkcji mechanicznej, stanowi jednocze�nie niewielkie pod�o�e do rozwoju bakterii nitryfikacyjnych.Druga rola filtra, to filtracja biologiczna. Wspomnia�em wcze�niej, �e amoniak jest truj�cy dla prawie wszystkich organizm�w �ywych, ale na Nasze szcz�cie natura nie znosi "pr�ni" i w przyrodzie istniej� r�wnie� bakterie, kt�re "�ywi�c" si� nim staj� si� naszymi sojusznikami w utrzymaniu czysto�ci w akwaterrarium. Dlatego w tego rodzaju filtrach spora ich cz�� wype�niona jest takimi wk�adami, kt�rych podstawowym zadaniem b�dzie zagwarantowanie odpowiednich warunk�w dla rozwoju wspomnianych wy�ej po�ytecznych bakterii.Uwaga - nawet najlepszy, najbardziej wydajny i drogi filtr nie zwalnia Nas od systematycznych podmian wody w zbiorniku, cz�stego odmulania dna, oraz dbania o jego og�ln� czysto��!Troch� biologii i chemii.Czas na ma�� w�dr�wk� po �wiecie Naszych sprzymierze�c�w, czyli wspominanych ju� wcze�niej po�ytecznych mikroorganizm�w. Podczas rozk�adu martwych resztek organicznych, a tak�e wydalanych przez r�ne stworzenia odchod�w, w kt�rych wyst�puje mi�dzy innymi mocznik i kwas moczowy, wytwarzaj� si� jony amonu (NH4+), kt�re w dalszej fazie przekszta�caj� si� w amoniak (NH3). Za jego rozk�ad odpowiadaj� mi�dzy innymi bakterie Nitrosomonas, Nitrosospira, Nitrosococcus, i Nitrosolobus kt�rych nadrz�dnym zadaniem jest przetworzenie wspomnianego amoniaku (NH3), na du�o mniej szkodliwe azotyny (NO2-). Nast�pnie do akcji wkraczaj� bakterie z rodziny Nitrobacter, Nitrospina, i Nitrococcus a efektem ich pracy jest zamiana azotyn�w na azotany (NO3-). S� one tak naprawd� ko�cowym efektem pracy filtra i je�eli ich poziom nie osi�gnie du�ych st�e�, to b�d� raczej nieszkodliwe dla zdrowia ��wia. W ka�dym filtrze zewn�trznym tworz� si� strefy w kt�rych ze wzgl�du na minimalny przep�yw wody s� spe�nione warunki do rozwoju bakterii denitryfikacyjnych (na przyk�ad Pseudomonas aeruginosa). Zamykaj� one cykl azotowy przekszta�caj�c azotany w lotny azot (N2), kt�ry z wody ulatnia si� prosto do atmosfery, jednak ilo�� takich bakterii w filtrze biologicznym jest zbyt ma�a aby zahamowa�y one ca�kowicie wzrost azotan�w w zbiorniku. Opr�cz bakterii wymienionych wcze�niej w �dojrza�ym� filtrze, wyst�puje ca�y szereg innych mikroorganizm�w pe�ni�cych wa�n� rol�, nale�� do nich mi�dzy innymi: orz�ski, grzyby i nicienie, kt�re zjadaj� lub rozk�adaj� materi� organiczn� (na przyk�ad resztki tarczek rogowych kt�re zgubi� Nasz ��w) na proste zwi�zki organiczne. Rodzaj�w tych mikroorganizm�w zasiedlaj�cych Nasz filtr jest du�o wi�cej, te podane tu s� dla przyk�adu. Ich praca jest r�wnie wa�na dla cyklu oczyszczania wody, jak praca wcze�niej wymienionych bakterii nitryfikacyjnych. Wida� wi�c, �e nasz filtr stanowi swego rodzaju �mikrokosmos� w kt�rym kwitnie bujne �ycie. Czas od uruchomienia filtra do osi�gni�cia pe�nej jego wydajno�ci, nazywamy okresem �dojrzewania� zbiornika i trwa on od kilku tygodni do nawet p�torej miesi�ca. Nie powinno si� w tym czasie robi� du�ych podmian wody, tylko takie aby ograniczy� wzrost poziomu amoniaku, kt�rego ilo�� ro�nie w pierwszych dniach dojrzewania filtra, jest to wa�ne je�eli razem z ��wiem w zbiorniku znajduj� si� ryby (dla nich amoniak jest bardzo niebezpieczny). Powinni�my te� ograniczy� do minimum ingerencj� we wk�ady znajduj�ce si� w filtrze. Procesy biologiczno-chemiczne, zachodz�ce w ustabilizowanym ju� biotopie akwaterrarium, s� cz�ci� tak zwanego �cyklu azotowego�, kt�ry powszechnie wyst�puje w naturze.Szkodliwo�� zwi�zk�w azotu wyst�puj�cych w akwaterrarium.Z braku dost�pu do informacji, jaki rzeczywisty wp�yw na ��wie maj� tego rodzaju zwi�zki, to zaprezentowane tu dane b�d� dotyczy�y w najwi�kszym stopniu ryb. Mo�emy jednak za�o�y�, �e dzia�anie omawianych w tym punkcie zwi�zk�w azotu jest bardzo zbli�one u obu rodzaj�w stworze�, lecz z du�ym prawdopodobie�stwem mo�na napisa�, �e ��wie toleruj� znacznie wi�ksze ich st�enia ni� ryby, poniewa� nie wymagaj� do �ycia tak jak one jedynie tlenu zawartego w wodzie.Jony amonu (NH4+) - nie przenikaj� do organizm�w �ywych, ma�a szkodliwo��.Amoniak (NH3) - silnie toksyczny, przenika bezpo�rednio do kom�rek organizmu niszcz�c je. Odpowiedzialny jest r�wnie� za rozk�ad hemoglobiny, a w st�eniu powy�ej 1 miligrama na litr jest �miertelny dla ryb.Azotyny (NO2-) - mniej szkodliwe od amoniaku, jednak w wi�kszych ilo�ciach r�wnie� odpowiadaj� one za rozk�ad hemoglobiny. Zaburzaj� tak�e proces oddychania i podobnie jak amoniak (jednak w wi�kszym st�eniu, bo powy�ej 5 miligram�w na litr) s� �miertelne dla ryb.Azotany (NO3-) - uznawane s� za niegro�ne dla zdrowia, je�eli nie wyst�puj� w nadmiernej ilo�ci. Dla ryb staj� si� gro�ne w st�eniu powy�ej 100 miligram�w na litr.Jak dobra� odpowiedni filtr do posiadanego akwaterrarium?Wszystkie dost�pne filtry w sklepach zoologicznych maj� najcz�ciej na swoim opakowaniu podan� pojemno�� zbiornika, do kt�rego s� przeznaczone. S� to niestety tylko i wy��cznie wielko�ci dotycz�ce obsady z rybami. ��wie natomiast, to spore stworzenia, a ich przemiana materii jest niepor�wnywalnie wi�ksza ni� u wspomnianych wy�ej ryb. Te w�a�nie zasadnicze r�nice przek�adaj� si� na znacznie wi�ksze �brudzenie� wody i powoduj� mn�stwo problem�w przysz�ym ich hodowcom. Akwarysta u�y�by stwierdzenia, �e �akwaterrarium z ��wiem jest przerybione�. Dlatego nawet przy ostro�nych szacunkach, warto przyj�� przynajmniej dwukrotnie wi�ksz� wydajno�� filtra, ni� jest ona zalecana przez producenta dla danego zbiornika. Nic oczywi�cie nie stoi na przeszkodzie, aby ta wielko�� by�a jeszcze wi�ksza, ale wszystko powinno mie� umiar i mie�ci� si� w granicach zdrowego rozs�dku. Pora teraz przej�� do om�wienia r�nych rodzaj�w filtr�w, kt�re tak powszechnie mo�na spotka� w odpowiednich sklepach.Filtry kube�kowe (kanistrowe).Nale�� do grupy filtr�w zewn�trznych, a podstawowymi ich zaletami s�:- umiejscowienie poza zbiornikiem nie zabieraj�c przy tym przestrzeni wewn�trz akwaterrarium;- wi�ksze powierzchnie na media filtracyjne (wk�ady);- cz�sto wy�sza wydajno�� od innych filtr�w.Jak ju� wy�ej wspomnia�em, maj� one du�� pojemno��, mo�liwo�� stosowania szerokiej gamy medi�w filtracyjnych i r�nych sposob�w ich uk�adania. Mog� wsp�pracowa� zar�wno z grza�kami przep�ywowymi, oraz sterylizatorami UV, w kt�re s� standardowo wyposa�one coraz liczniejsze modele z Naszego rynku.Wadami tych urz�dze� s� zapewne sporo wy�sza cena, wi�kszy pob�r pr�du ni� przy innych rodzajach filtr�w, oraz konieczno�� posiadania miejsca na postawienie filtra obok/pod akwaterrarium. Minusem mo�e si� tak�e wydawa� trudniejsze ich czyszczenie, oraz konieczno�� odpowietrzenia przy uruchomieniu. Te filtry jednak, ze wzgl�du na swoje zalety ciesz� si� najwi�ksz� popularno�ci� w�r�d do�wiadczonych akwaterraryst�w. Prawdziwe swoje mo�liwo�ci wykazuj� one w du�ych zbiornikach, ale nadaj� si� tak�e znakomicie do �redniej wielko�ci akwaterrari�w. Mo�na �mia�o zaryzykowa� tez�, �e pr�dzej czy p�niej, ka�dy hodowca stanie przed konieczno�ci� wyboru takiego filtra. Wielu uzdolnionych technicznie mi�o�nik�w ��wi, a posiadaj�cych du�e zbiorniki buduje w�asne odmiany kube�k�w o pojemno�ciach nawet kilkudziesi�ciu litr�w, wykorzystuj�c do ich nap�du pompy �CO�. W dziale DIY znajduje si� kilka artyku��w na ten temat, z kt�rymi naprawd� warto si� zapozna�.Filtry kaskadowe.To grupa filtr�w przelewowych. S� one montowane na zewn�trznej stronie zbiornika, powy�ej poziomu wody. Zaletami tych urz�dze� s�:- ni�sza cena od filtr�w kube�kowych,- r�wnie� spora r�norodno�� w stosowaniu medi�w filtracyjnych,- �atwe czyszczenie,- mniejszy pob�r pr�du od omawianych wy�ej kube�k�w.Tak�e zastosowanie rurki zasysaj�cej wod� zast�pi�o konieczno�� u�ywania w�y przy��czeniowych.Wady to: Mniejsza pojemno�� ni� filtr�w kube�kowych, chocia� akurat najwi�ksze modele kaskad dor�wnuj� w wielu parametrach nawet �rednim kube�kom�. Przy niskim poziomie wody s�ycha� jej chlupot (problem w pewnym sensie do rozwi�zania), a tak�e du�e trudno�ci z zamontowaniem grza�ki przep�ywowej i sterylizatora UV. Takie filtry dobrze sprawdz� si� w ma�ych, i �rednich zbiornikach.Filtry wewn�trzne.Jak wskazuje nazwa s� to filtry montowane wewn�trz akwaterrari�w, poni�ej poziomu nalanej wody. Ich zaletami s�:- najni�sza cena,- najmniejszy pob�r pr�du,- naj�atwiejsze czyszczenie.Wady: Zabieraj� przestrze� wewn�trz zbiornika, a ze wzgl�du na s�aby nap�d i ma�� pojemno��, ich wydajno�� jako ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]