hałas, Środowiskowe zagrożenia życia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
HAŁAS i WIBRACJE
Hałas –
wszelkie dźwięki o dowolnej charakterystyce akustycznej, niepożądane, szkodliwe lub
uciążliwe dla danej osoby
Hałas szkodliwy
– wywołuje trwałe skutki w organizmie człowieka
Hałas uciążliwy
– nie wywołuje trwałych skutków w organizmie, utrudnia jednak wykonywanie
określonych czynności
Dźwięk
– wrażenie zmysłowe wywołane przez falę akustyczną o widmie liniowym
Szum
– wrażenie zmysłowe wywołane przez falę akustyczną o widmie ciągłym
Cechy fizyczne fal dźwiękowych:
a) moc akustyczna – ilość energii emitowana przez źródło w jednostce czasu
b) natężenie dźwięku – ilość energii przepływającej w jednostce czasu przez 1 m² powierzchni
c) ciśnienie akustyczne – różnica między ciśnieniem statycznym a ciśnieniem w danej chwili (w
czasie zakłócenia)
d) częstotliwość drgań – liczba drgań mechanicznych w jednostce czasu
e) widmo akustyczne – zależność między natężeniem dźwięku lub ciśnieniem akustycznym a
częstotliwością drgań mechanicznych
f) miara głośności – bel – dźwięk o natężeniu 10-krotnie większym niż próg słyszalności. 2 bele –
dźwięk o 100-krotnie większym natężeniu niż próg słyszalności. Decybel – dźwięk o natężeniu 10-
krotnie mniejszym niż bel.
Źródła hałasu:
–
hałas komunikacyjny
–
hałas przemysłowy
–
hałas komunalny
Przyrządy do pomiaru hałasu:
–
spektrometr akustyczny
–
sonograf
Budowa sonometru:
–
mikrofon – przetwarza energię fal dźwiękowych na energię elektryczną
–
wzmacniacz
–
układ ważący – zbliża wskazania sonometru do skali odczuwania dźwięków przez ucho
ludzkie
–
wskaźnik
Spektrometr akustyczny
jest to urządzenie wyposażone w zespół filtrów przepuszczających tylko
wąskie wstęgi częstotliwości.
Zakres słyszalności ludzkiego ucha –
16Hz do 20 kHz
Próg słyszalności –
najmniejsze natężenie fali (lub najmniejsze ciśnienie akustyczne) potrzebne do
wywołania wrażenia dźwiękowego
Próg bólu
– natężenie fali dźwiękowej przy którym odczuwalny jest ból. Największą wrażliwość
wykazuje ucho ludzkie przy częstotliwości 1-6 kHz, najmniejszą przy tonach niskich.
Wibracje (drgania mechaniczne)
– drgania, w których zmiana wartości jakiejkolwiek wartości
kinetycznej lub dynamicznej, charakteryzującej stan układu mechanicznego, jest funkcją czasu
Szkodliwość wibracji zależy od:
–
częstotliwości drgań
–
prędkości drgań
–
amplitudy
–
kierunku i miejsca oddziaływania drgań
–
czasu ekspozycji
Podział wibracji ze względu na oddziaływanie:
–
ogólna – przekazywana na całe ciało np. Poprzez podesty przy pracy stojącej lub siedzisko
przy pracy siedzącej
–
miejscowa – przekazywana na kończyny, najczęściej na ręce
Profilaktyka w przypadku wibracji:
–
wibrujące narzędzia ręczne nie mogą przekraczać 10 kg wagi
–
nacisk ręczny tych narzędzi max 20 kg
–
czas pracy wibrującymi narzędziami max 2/3 ogólnego czasu pracy
–
stosować ochronę osobistą (rękawice antywibracyjne)
Ekrany akustyczne: podział w zależności od właściwości akustycznych
• pochłaniające dźwięki – zbudowane są z materiałów absorpcyjnych sprawiających, że część
fali dźwiękowej nie wraca do środowiska, lecz jest pochłaniana przez ekran (wykonywane
m.in. z paneli typu Zielona ściana, metalowych, aluminiowych lub z tworzywa sztucznego
wypełnionych materiałem absorpcyjnym, paneli drewnianych wypełnianych płytą
trocinozrębkobetonową i wełną mineralną; możliwe jest obsadzenie ich roślinnością),
• odbijające dźwięki – nie dopuszczają do przejścia fali akustycznej przez przegrodę, ale
skierowują ją w kierunku, z którego nadeszła (mogą być wykonane m.in. z poliwęglanu,
szkła akrylowego),
• odbijająco-rozpraszające dźwięki – dzięki zagłębieniom i wypustkom na ich powierzchni
fala dźwiękowa rozprasza się.
Ekrany akustyczne mogą mieć różny kształt przekroju poprzecznego, przykłady znajdują się
na poniższym rysunku.
Podział ekranów akustycznych ze względu na kształt przekroju poprzecznego: 1. pionowe, 2.
pionowe - nadwieszone, 3. poziome, 4. łukowe, 5. prostopadłościenne, 6. klinowe, 7. trapezowe
Ekrany akustyczne: najczęściej spotykane w praktyce inżynierskiej
• wysokie (wys. ok. 7 m) – ich efektywność akustyczna w optymalnych warunkach
urbanistycznych może wynosić do 20 dB; najczęściej jednak waha się w granicach 12–15
dB; stosuje się je głównie do ochrony budynków wielokondygnacyjnych; bardzo ważnym
czynnikiem przy ochronie tego typu budynków jest długość ekranu;
• średnie (wys. ok. 5 m) – ich efektywność akustyczna nie przekracza 15 dB; w praktyce
wynosi ona ok. 8–12 dB. bardzo dobrze chronią budynki o 2 lub 3 kondygnacjach; żeby
poprawić efektywność akustyczną takich ekranów na wyższych kondygnacjach często
buduje się je jako odgięte w stronę źródła hałasu (np. w kierunku jezdni);
• niskie (wys. ok. 3,5 m) – stosowane są do ochrony przed hałasem terenów rekreacyjnych
(np. parków, placów zabaw itp.); ich efektywność dochodzi wówczas do 8 dB;
• bardzo niskie (wys. ok. 1 m) – służą do ochrony przed hałasem pochodzącym od pojazdów
szynowych; ich skuteczność wynosi ok. 4 dB.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]